Vì sao TP HCM tháo dỡ 3 biệt thự trong 'Dinh chú Hỏa'?

Kết cấu xuống cấp là nguyên nhân chính khiến TP.HCM dỡ bỏ 3 biệt thự 'Dinh chú Hỏa'. 🧐 Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành tháo dỡ ba trong số bảy biệt thự cổ tại khu đất số 1 Lý Thái Tổ, vốn được biết đến là khu vực dinh thự của gia đình ông Hứa Bổn Hòa (chú Hỏa), "vua nhà đất" Sài Gòn xưa. Quyết định này được đưa ra dựa trên kết quả kiểm định chuyên sâu cho thấy ba công trình đã hư hỏng nghiêm trọng và không còn đảm bảo an toàn kết cấu. Bối cảnh và Quyết định Tháo dỡ 🏗️ * Địa điểm: Khu đất rộng 4,3 ha tại số 1 Lý Thái Tổ, Phường Vườn Lài, Quận 10 cũ (nay là khu vực giáp ranh các quận trung tâm), có vị trí đắc địa tiếp giáp ba mặt tiền đường Lý Thái Tổ, Hùng Vương và Trần Bình Trọng. * Mục tiêu dự án: Khu đất sẽ được sử dụng để xây dựng công viên công cộng và Đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19, dự kiến hoàn thành trước Tết Nguyên Đán 2026. * Tình trạng ban đầu: Toàn bộ bảy biệt thự đều được Hội đồng phân loại biệt thự xếp vào Nhóm 2 (loại biệt thự cũ có giá trị kiến trúc, lịch sử, văn hóa, được phép sửa chữa, bảo tồn hình thức bên ngoài). * Hành động: Việc tháo dỡ ba căn biệt thự xuống cấp bắt đầu từ ngày 17/11/2025, trong khi bốn căn còn lại sẽ được giữ lại và tiến hành bảo trì, sửa chữa cục bộ. Kết quả Kiểm định Chuyên sâu 🔬 Công ty Cổ phần Xây dựng và Môi trường STA (Đà Nẵng) đã thực hiện kiểm định toàn diện bảy căn biệt thự bằng nhiều phương pháp kỹ thuật cao nhằm đánh giá mức độ hư hại cả bên trong và bên ngoài. Các phát hiện đối với 3 biệt thự bị tháo dỡ (số 2, 3, và 4): 1. Nứt kết cấu nghiêm trọng: Các vết nứt xuất hiện tại dầm và sàn với bề rộng từ 0,10 mm đến 0,35 mm. Một số vết nứt tại dầm biên, dầm ban công, và sàn tầng 2 của biệt thự số 2 và 3 có mật độ lớn, kéo dài 0,5-3 m, vượt giới hạn cho phép theo tiêu chuẩn TCVN 5574:2018. Riêng biệt thự số 3 có vết nứt lan rộng trên sàn khối chính, cho thấy công trình đã chịu tác động kéo và uốn trong thời gian dài. 2. Ăn mòn cốt thép nguy hiểm: Đây được coi là hư hỏng nghiêm trọng nhất vì cốt thép là "xương sống" chịu lực. Kết quả đo điện thế cho thấy 6/9 cấu kiện của ba biệt thự có thép bị ăn mòn với xác suất trên 90%. Giá trị điện thế âm thấp (đến -0.408 V) cho thấy thép đã bị oxi hóa ở mức nguy hiểm, làm giảm tiết diện và độ bám giữa thép và bê tông, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực. 3. Xâm thực và suy yếu vật liệu: Bê tông bị bong tróc, để lộ cốt thép gỉ sét. Tường, sàn, lan can bị thấm nước, rêu mốc. Mái của căn số 3 bị tách mạch và thấm nước trên diện rộng, cho thấy công trình đã bị "xâm thực" kéo dài. Theo đơn vị tư vấn, dù cường độ bê tông vẫn trong ngưỡng cho phép, các yếu tố trên khiến kết cấu tổng thể không còn khả năng đảm bảo an toàn lâu dài, và các biện pháp sửa chữa cục bộ được đánh giá là không còn hiệu quả. Tình trạng 4 Biệt thự Được Giữ lại ✅ Bốn biệt thự còn lại (số 1, 5, 6, 7) qua kiểm định cho thấy cường độ bê tông và cốt thép đáp ứng các tiêu chuẩn hiện hành. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn khuyến cáo cần xử lý sớm các hư hỏng cục bộ như thấm nước và rỉ thép. Kế hoạch Bảo tồn và Phát triển Tương lai 💡 Chính quyền thành phố quyết định tháo dỡ ba căn xuống cấp để nhường chỗ cho không gian công cộng, phù hợp với định hướng phát triển đô thị bền vững và giải quyết tình trạng thiếu hụt công viên cây xanh ở khu vực trung tâm. * Bảo tồn 4 căn: Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP HCM, ông Phan Văn Tuấn, cho biết bốn biệt thự được duy trì sẽ được sửa chữa, cải tạo để phục vụ cho công viên và đài tưởng niệm, có thể bố trí làm nhà lưu niệm hoặc bảo tàng. * Khung pháp lý: Các chuyên gia đề xuất Sở Văn hóa - Thể thao TP HCM cần nhanh chóng lập hồ sơ để công nhận bốn căn còn lại là di tích kiến trúc nghệ thuật của thành phố, nhằm tạo khung pháp lý bảo vệ chúng. * Tiến độ dự án: Dự án công viên được chia làm hai giai đoạn, với mục tiêu Giai đoạn 1 (xây dựng công viên cơ bản) hoàn thành trước ngày 10/02/2026.